Czym są strefy czystego transportu w Polsce? Gdzie obowiązują?

Czym są strefy czystego transportu?

Strefy czystego transportu to wyznaczone obszary miejskie, w których wprowadza się ścisłe regulacje dotyczące emisji spalin oraz rodzaju używanych środków transportu. Mają ograniczać negatywny wpływ spalin na środowisko oraz poprawę jakości powietrza. Strefy te zazwyczaj obejmują centra miast, gdzie występuje największy ruch uliczny.

W Europie funkcjonuje już ponad 320 stref czystego transportu.

Strefy czystego transportu prawo

Strefy czystego transportu doczekały się swojego zapisu prawnego. W ustawie o Elektromobilności i paliwach alternatywnych Art.  39. stanowi: 

”W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko na terenie gminy można ustanowić strefę czystego transportu obejmującą drogi, których zarządcą jest gmina, do której zakazuje się wjazdu pojazdów samochodowych w rozumieniu”

Do stref czystego transportu wjeżdżać mogą jedynie pojazdy:

1. Elektryczne

2. Napędzane wodorem

3. Napędzane gazem ziemnym CNG

4. Wyłączone na podstawie uchwały rady gminy, zgodnie z ust. 4.

O granicach wyznaczonej strefy informują specjalne znaki D-54

Strefy czystego transportu w Polsce

Kolejna miasta w Polsce w najbliższych latach będą wprowadzały strefy czystego transportu. Aktualnie strefy z ograniczonym wjazdem zapowiedziane zostały w Krakowie i Warszawie.

Strefy czystego transportu w Warszawie

Warszawa z dniem 1 lipca 2024 r. ustanowi strefy czystego transportu w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko. Na początek z ruchu wyłączone zostaną najstarsze pojazdy benzynowe niespełniające normy Euro 2 i pojazdy silnikiem Diesle’a nie spełniające normy Euro 4.

Strefy czystego transportu w Krakowie

W listopadzie 2022 roku, radni Krakowa przyjęli uchwałę, zgodnie z którą od 1 lipca 2024 roku na terenie całego miasta wprowadzona zostanie strefa czystego transportu. W pierwszym etapie zakaz ruchu obejmie najstarsze benzynowe pojazdy, które nie spełniają normy Euro 1 lub zostały wyprodukowane przed 1992 rokiem i pojazdy z silnikiem Diesla, które nie spełniają normy Euro 2.

Od 1 lipca 2026 restrykcje zostaną podniesione i obejmą normy Euro 3 lub Euro 5.

Strefy czystego transportu we Wrocławiu

We Wrocławiu trwają konsultacje dotyczące wprowadzenia Strefy Czystego Transportu. Obszaru, kryteria ograniczeń wjazdu do strefy i wyłączeń z nich oraz etapów realizacji, wciąż nie zostały jeszcze ustalone.

Zalety stref czystego transportu

Ustanowienie stref czystego transportu może przyczynić się nie tylko do podniesienia jakości powietrza, ale również sprawić, że więcej przestrzeni miejskiej zostanie oddanej pieszym i rowerzystom.

Wśród najważniejszych zalet stref czystego transportu wymienia się:

• Redukcja emisji zanieczyszczeń – strefy czystego transportu zmniejszają emisję zanieczyszczeń powietrza, takich jak tlenki azotu, tlenki węgla czy pyły zawieszone, przyczyniając się tym samym do poprawy jakości powietrza.

• Zmniejszenie hałasu – ograniczenie ruchu samochodowego, a zwłaszcza pojazdów spalinowych, wpływa na zmniejszenie hałasu w centrach miast, co przekłada się na wyższą jakość życia mieszkańców.

• Poprawa zdrowia publicznego – w wyniku zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza i hałasu, mieszkańcy stref czystego transportu odnotowują lepsze zdrowie, m.in. niższy poziom chorób układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego.

• Zrównoważony rozwój miast – wprowadzenie stref czystego transportu może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju miast, np. poprzez promowanie zielonej infrastruktury, takiej jak ścieżki rowerowe czy tereny zielone.

• Wzmocnienie ekonomii lokalnej – strefy czystego transportu zazwyczaj przyciągają inwestycje w sektorze zielonych technologii oraz usług, co może prowadzić do tworzenia nowych miejsc pracy i rozwoju lokalnych przedsiębiorstw.

Przeczytaj o faktach i mitach dotyczących samochodów elektrycznych.

Wady stref czystego transportu

Jak każda zmiana strefy czystego transportu wywołują również obawy. Często pojawia się argument kosztów implementacji tego rozwiązania czy konieczność parkowania w miejscu oddalonym od miejsca zamieszkania.

Wady stref czystego transportu:

• Koszty implementacji – wprowadzenie stref czystego transportu może wiązać się z wysokimi kosztami początkowymi, np. związanych z budową nowej infrastruktury czy zakupem ekologicznych środków transportu.

• Ograniczenie mobilności – strefy czystego transportu mogą wpłynąć na ograniczenie mobilności mieszkańców, zwłaszcza tych, którzy nie mają dostępu do środków transportu spełniających wymogi strefy. Wprowadzenie restrykcji może być dla nich utrudnieniem w codziennym życiu.

• Odporność na zmiany – niektórzy mieszkańcy mogą być niechętni do zmian związanych z wprowadzeniem stref czystego transportu, obawiając się utraty wygody czy konieczności poniesienia dodatkowych kosztów.

• Przesunięcie ruchu – strefy czystego transportu mogą prowadzić do przesunięcia ruchu samochodowego na obszary poza strefą, co może skutkować wzrostem zanieczyszczeń czy korków w innych częściach miasta.

Podsumowanie

Strefy czystego transportu przynoszą wiele korzyści, takich jak redukcja emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości życia mieszkańców czy promowanie zrównoważonego rozwoju miast. Niemniej jednak ich wprowadzenie wiąże się z wyzwaniami, takimi jak koszty implementacji czy ograniczenie mobilności.

Aby skutecznie wprowadzić strefy czystego transportu, ważne jest, aby uwzględnić potrzeby mieszkańców oraz znaleźć odpowiednią równowagę pomiędzy korzyściami dla środowiska a ograniczeniami związanymi z codziennym funkcjonowaniem. Wprowadzenie takich stref może prowadzić do istotnych zmian na lepsze, zarówno dla mieszkańców, jak i dla całego ekosystemu miasta.

FAQ