Mobility as a Service (MaaS) – trend miast przyszłości

Dzisiaj coraz większe znaczenie przywiązujemy do danych. Data driven decisions pozwalają podejmować najlepsze wybory potwierdzone liczbami. Współczesne miasta można potraktować, jak ogromny zbiór danych. Każdego dnia miliony mieszkańców podejmują decyzję, w jaki sposób dostaną się do pracy, do sklepu albo czym odbiorą dzieci z przedszkola. W skali globu to kilka miliardów decyzji, które mają dać odpowiedź na pytanie „Jaki środek transportu będzie najlepiej odpowiadał moim potrzebom?”. 

Usprawnienia w transporcie pomnożone przez skalę, mogą prowadzić do miliardowych oszczędności i przyczyniać się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla. Kwestie związane z emisją spalin mają poważne konsekwencje dla środowiska. Kilka litrów mniej spalonej benzyny na trasie każdego autobusu miejskiego, mogą przełożyć się na zmniejszenie emisji CO2 o miliony ton rocznie.

Jak Mobility as a service działa w praktyce

Dla przykładu Helsiński Region Transportu (organizacja odpowiedzialna za transport publiczny w Finlandii) opracowuje rozwiązania, które mają uczynić transport zbiorowy nie tylko ekologicznym, ale również szybkim. Już dzisiaj sygnalizacja świetlna w Helsinkach nadaje priorytet nadjeżdżającym autobusom i w taki sposób steruje światłami, aby możliwie jak najczęściej trafiały na zielone. Innym przykładem inteligentnego zarządzania miastem może być planowanie tras na podstawie analizy danych. Modyfikując je w taki sposób, żeby busy nie tylko poruszały się optymalną trasą, ale też spalając jak najmniej paliwa. W Helsinkach 90% operatorów transportu publicznego wykorzystuje systemy do planowania ruchu. 

Pod koniec 2021 r. eksperci przeprowadzili eksperyment, w ramach którego grupa badawcza była w stanie skrócić trasę jednego autobusu miejskiego o 118 metrów i 105 sekund na każdym przejeździe. Modyfikacja trasy pozwoliła zaoszczędzić 320 godzin podróży rocznie i zmniejszyć emisję CO2 o 330 ton.

Analityka informacji dostarczanych dzięki sensorom zainstalowanym w pojazdach może prowadzić do rozwiązania problemów, z którymi borykają się niemal wszystkie aglomeracje miejskie: zakorkowane ulice, opóźnienia w transporcie publicznym, zanieczyszczenia wydostające się z rur samochodów spalinowych. 

Fiński transport publiczny może być przykładem, jak stosowanie inteligentnych rozwiązań może promować transport publiczny – najbardziej ekologiczną i ekonomiczną formę transportu. Systemowe rozwiązania, jak buspasy czy częstsze zielone światło dla autobusów, przekona mieszkańców do korzystania ze zbiorowej komunikacji. Dodatkowo rozwiązania te można połączyć z aplikacją pomagającą planować trasę, przesiadki i jednocześnie da dostęp do wszystkich środków transportu dostępnych w mieście, użytkowników nie trzeba będzie dwa razy przekonywać. Dobry przykładem takiej aplikacji na naszym podwórku jest Jakdojade.pl

MaaS może integrować transport publiczny, hulajnogi elektryczne, rowery miejskie, a nawet taksówki. Aplikacja podczas planowania podróży wybierze optymalny sposób transportu, a użytkownik otrzyma możliwość płacenia z poziomu aplikacji. W niektórych miastach testowane są nawet rozwiązania, gdzie w ramach abonamentu można otrzymać niemal nieograniczony dostęp do wszystkich pojazdów dostępnych w mieście.

Korzyści Mobility as a service

Mobility as a service może nieść szereg korzyści dla mieszkańców miast. Wśród największych atutów należy wymienić:

• Zmniejszenie zatłoczenia na drogach miejskich.

• Mniej kosztownych działań związanych z utrzymaniem infrastruktury drogowej, wymaganych w dłuższej perspektywie czasowej, po przeprowadzeniu wstępnych aktualizacji infrastruktury.

• Mniej czasu spędzonego i ostatecznie straconego przez ludzi w transporcie.

• Mniej wypadków na drogach, co oznacza zmniejszenie liczby rannych i ofiar śmiertelnych kolizji drogowych.

• Niższe składki ubezpieczeniowe w związku z powyższym.

• Poprawa jakości powietrza dzięki zmniejszeniu emisji CO2 i NO2.

• Zmniejszone zapotrzebowanie na miejsca parkingowe, co oznacza, że w miastach i miasteczkach zwalnia się więcej miejsca do alternatywnego wykorzystania. Być może dodatkowa przestrzeń mogłaby zostać wykorzystana na coś, co mogłoby przyciągnąć potencjalnych gości, co z kolei przyniosłoby korzyści lokalnej gospodarce.

• Optymalne wykorzystanie pojazdów przy współdzieleniu mobilności (np. systemy car-pooling) - mniej rażąco nieefektywnych scenariuszy typu "jedna osoba - jeden samochód", których tak wiele widzimy dzisiaj.

Pozytywny wpływ aplikacji typu MaaS został potwierdzony w badaniu w 2014 r. Testy wiedeńskiej aplikacji Smile doprowadziły do zmniejszenia liczby samochodów oraz wzrostu liczby pasażerów komunikacji miejskiej. Przekonać mieszkańców pomogło planowanie podróży z aplikacją, która wskazywała komunikację zbiorową, jako najszybszy środek transportu. Dodatkowo użytkownicy docenili wygodę korzystania z aplikacji. W ramach planowania podróży do wyboru mieli wiele środków transportu, m.in. pociągi, komunikację miejską, krótkoterminowe wypożyczanie samochodów i rowerów, a nawet prom z Wiednia do Bratysławy. W testach wzięło udział 1 000 osób. Po testach 26% użytkowników zadeklarowało, że częściej jeździło komunikacją miejską.

Zintegrowanie ruchu miejskiego w ramach MaaS pozwala na bieżąco reagować na wydarzenia i proponować alternatywne sposoby komunikacji, przy jednoczesnym inteligentnym zarządzaniu wydarzeniami na drodze.

Podsumowanie

Planowanie podróży z poziomu smartfona niedługo może stać się codziennością każdego z nas. Samochody elektryczne na minuty, hulajnogi elektryczne i transport zbiorowy mogą być najbardziej efektywnym sposobem poruszania się po mieście, pod warunkiem że sieć rozproszonych rozwiązań znajdzie się w jednej aplikacji, która da możliwość skorzystania z najlepszego rozwiązania.